hdmi یا displayport | بهترین پورت برای گیمینگ کدام است؟

در حال راه‌اندازی سیستم گیمینگ خود هستید؟ احتمالاً با این پرسش مواجه شده‌اید: HDMI بهتر است یا DisplayPort؟ شاید به‌نظر برسد این موضوع اهمیت چندانی ندارد، اما در واقع نوع پورت و کابلی که استفاده می‌کنید می‌تواند بر نرخ فریم، وضوح تصویر و تأخیر ورودی تأثیر بگذارد. در این راهنما، به بررسی عملکرد هر پورت، مقایسه آن‌ها و انتخاب بهترین گزینه برای تجربه‌ای روان‌تر و شفاف‌تر در بازی خواهیم پرداخت.

 

معرفی HDMI و DisplayPort

پیش از آنکه به مقایسه مشخصات فنی بپردازیم، ابتدا باید بدانیم HDMI و DisplayPort دقیقاً چه کار می‌کنند. هر دو رابط دیجیتال هستند که تصویر و صدا را از دستگاه به نمایشگر منتقل می‌کنند، اما با اهداف متفاوتی طراحی شده‌اند و این تفاوت در طراحی بر عملکرد امروزی آن‌ها تأثیر گذاشته است.

 

HDMI چیست؟

HDMI (مخفف High-Definition Multimedia Interface) در سال 2002 معرفی شد تا اتصال تلویزیون‌ها، ساندبارها، کنسول‌ها و سیستم‌های سینمای خانگی را ساده‌تر کند. این پورت جایگزین کابل‌های آنالوگ تصویر و صدای مجزا شد و ارتباطی دیجیتال و یکپارچه فراهم آورد.

در طول سال‌ها، نسخه‌های جدید HDMI معرفی شده‌اند:

HDMI 1.4: پشتیبانی از وضوح 1080p با نرخ 120 هرتز و معرفی قابلیت ARC (کانال بازگشت صدا).
HDMI 2.0: پشتیبانی از 4K با نرخ 60 هرتز و HDR.
HDMI 2.1 و 2.1a: ارائه پهنای باند 48 گیگابیت بر ثانیه، پشتیبانی از 4K با 120 هرتز و حتی 8K با 60 هرتز، و معرفی قابلیت‌های مخصوص بازی مانند نرخ نوسازی متغیر (VRR) و حالت تأخیر کم خودکار (ALLM).

 

 

DisplayPort چیست؟

DisplayPort در سال 2006 توسط VESA توسعه یافت، با تمرکز بر رایانه‌های شخصی و نمایشگرهای حرفه‌ای. این پورت برای وضوح‌های بالا، نرخ نوسازی بالا و پشتیبانی از چند مانیتور طراحی شده است.

DisplayPort 1.2: معرفی قابلیت انتقال چندگانه (MST) برای زنجیره‌ای کردن چند نمایشگر.
DisplayPort 1.4: معرفی فشرده‌سازی جریانی تصویر (DSC) برای انتقال 4K با نرخ 240 هرتز یا 8K با 60 هرتز به‌صورت بدون افت کیفیت.
DisplayPort 2.1: رسیدن به پهنای باند خیره‌کننده 80 گیگابیت بر ثانیه به‌کمک فناوری UHBR20؛ پشتیبانی از 4K با نرخ 240 هرتز یا 8K با 120 هرتز بدون فشرده‌سازی.

DisplayPort به‌طور پیش‌فرض از Adaptive Sync پشتیبانی می‌کند که اساس فناوری‌هایی مانند AMD FreeSync و NVIDIA G-Sync Compatible است و باعث حذف پارگی تصویر و لگ می‌شود.

 

 

مقایسه DisplayPort و HDMI: کدام‌یک برای بازی بهتر است؟

حال بیایید DisplayPort و HDMI را به‌صورت مقایسه‌ای کنار یکدیگر قرار دهیم تا ببینیم کدام‌یک گزینه‌ی بهتری برای بازی است.

پهنای باند، وضوح تصویر و نرخ نوسازی

پهنای باند تعیین می‌کند چه میزان داده‌ی تصویری از کارت گرافیک یا کنسول به نمایشگر منتقل شود. پهنای باند بیشتر، به معنای وضوح بالاتر و فریم‌ریت روان‌تر است.

 

استاندارد	سال	پهنای باند خام	حداکثر نرخ 4K (بدون فشرده‌سازی)	حداکثر نرخ 4K (با DSC*)	حداکثر نرخ 8K
HDMI 1.4	2009	10.2 گیگابیت بر ثانیه	30 هرتز	–	–
DP 1.2	2010	17.28 گیگابیت بر ثانیه	60 هرتز	–	–
HDMI 2.0	2013	18 گیگابیت بر ثانیه	60 هرتز	–	–
DP 1.4	2016	32.4 گیگابیت بر ثانیه	120 هرتز	240 هرتز	60 هرتز با DSC
HDMI 2.1	2017	48 گیگابیت بر ثانیه	120 هرتز	240 هرتز	120 هرتز با DSC
DP 2.1	2022	80 گیگابیت بر ثانیه	240 هرتز	480 هرتز	120 هرتز بدون فشرده‌سازی

(*DSC = فشرده‌سازی جریان تصویر؛ روشی برای انتقال داده‌های بیشتر از طریق پهنای باند محدود، بدون افت محسوس کیفیت بصری.)

DisplayPort 2.1 با بیشترین پهنای باند، توانایی پشتیبانی از نرخ‌های نوسازی بسیار بالا و وضوح 8K بدون فشرده‌سازی را دارد.

HDMI 2.1 نیز در عملکرد فاصله‌ی چندانی ندارد و برای کنسول‌هایی مانند PS5 و Xbox Series X به‌خوبی از 4K\@120Hz پشتیبانی می‌کند.

 

همگام سازی تطبیقی و نرمی بازی

بازی روان تنها به نرخ فریم بستگی ندارد؛ حذف پارگی تصویر و لگ نیز اهمیت زیادی دارد. اینجاست که Adaptive Sync وارد می‌شود.

• DisplayPort به‌صورت پیش‌فرض از Adaptive Sync پشتیبانی می‌کند؛ این قابلیت اساس عملکرد FreeSync و G-Sync است.
• HDMI نیز از نسخه 2.1 به بعد، قابلیت VRR، حالت تأخیر کم خودکار (ALLM) و انتقال سریع فریم (QFT) را ارائه می‌دهد.

با این حال، برخی مانیتورها هنوز از G-Sync روی HDMI پشتیبانی کامل ندارند. بنابراین اگر از کارت گرافیک NVIDIA استفاده می‌کنید، DisplayPort گزینه‌ای امن‌تر است.

 

HDR و عملکرد رنگ

هر دو پورت از HDR و عمق رنگ بالا پشتیبانی می‌کنند، اما روش پردازش آن‌ها متفاوت است:

• HDMI 2.1 از HDR پویا و نگاشت تُن مبتنی بر منبع پشتیبانی می‌کند.
• DisplayPort 1.4 و بالاتر با بهره‌گیری از DSC نرخ‌های نوسازی بالا را در کنار HDR ده بیتی ارائه می‌دهد، بدون کاهش محسوس کیفیت.

تجربه‌ی واقعی HDR بیشتر به نوع نمایشگر بستگی دارد، اما HDMI در تلویزیون‌های سازگار برخی امکانات اضافه فراهم می‌کند.

 

تأخیر و لگ ورودی

در شرایط یکسان از نظر وضوح و نرخ نوسازی، تفاوت قابل اندازه‌گیری در تأخیر ورودی بین HDMI و DisplayPort وجود ندارد. منبع اصلی تأخیر معمولاً به پردازش داخلی نمایشگر یا تنظیمات حالت بازی بازمی‌گردد.

 

صدا و مزایای سینمای خانگی

هر دو پورت صدای دیجیتال با کیفیت بالا انتقال می‌دهند، اما HDMI برای سیستم‌های صوتی خانگی انعطاف‌پذیرتر است.

HDMI از eARC پشتیبانی می‌کند و صدای با کیفیت بالا مانند Dolby Atmos یا DTS\:X را از اپلیکیشن‌های تلویزیون به سیستم صوتی منتقل می‌کند.
DisplayPort فقط صدای خروجی به مانیتور را منتقل می‌کند و از بازگشت صدا پشتیبانی نمی‌کند.

 

پشتیبانی از چند نمایشگر

• DisplayPort گزینه‌ای بسیار مناسب برای راه‌اندازی چند نمایشگر است. با استفاده از MST می‌توان چند نمایشگر را به‌صورت زنجیره‌ای از یک پورت متصل کرد.
• در مقابل، HDMI از MST پشتیبانی نمی‌کند و برای هر نمایشگر باید پورت مجزا یا اسپلیتر فعال (با هزینه و محدودیت بیشتر) استفاده شود.

 

طول کابل و انعطاف در نصب

• HDMI 2.1 تا حدود 5 متر به‌خوبی کار می‌کند؛ برای مسافت‌های بیشتر به کابل‌های فعال یا فیبر نوری نیاز است.
• DisplayPort 2.1 کابل‌های غیر‌فعال تا 3 متر توصیه می‌شود، اما کابل‌های فعال DP 2.1b برد بیشتری را پشتیبانی می‌کنند.

در نصب‌های دیواری یا مسافت‌های طولانی، هر دو استاندارد کابل‌های حرفه‌ای و باکیفیت دارند، اما با هزینه بیشتر.

 

سازگاری با کنسول‌ها

اگر از کنسول‌های PS5 یا Xbox Series X|S استفاده می‌کنید، HDMI تنها گزینه‌ی موجود است. این کنسول‌ها به‌طور پیش‌فرض از HDMI 2.1 برای خروجی تصویر بهره می‌برند و از 4K\@120Hz، VRR و ALLM پشتیبانی می‌کنند.

هرچند آداپتورهای HDMI به DisplayPort وجود دارند، اغلب قابلیت‌هایی مانند VRR را حذف می‌کنند و فقط در مواقع اضطراری باید استفاده شوند.

 

 

نتیجه‌گیری

پس در نهایت: HDMI بهتر است یا DisplayPort؟

اگر از مانیتور گیمینگ رایانه استفاده می‌کنید و به‌دنبال نرخ نوسازی بالا، پشتیبانی از Adaptive Sync و اتصال چند نمایشگر هستید، DisplayPort 1.4 یا 2.1 بهترین انتخاب است.
اگر از کنسول‌های بازی یا تلویزیون استفاده می‌کنید و می‌خواهید تصویر و صدای باکیفیت را با سازگاری کامل داشته باشید، HDMI 2.1 انتخاب بهتری است.

 

بهترین گزینه ترکیبی: استفاده از داک چندمنظوره

اگر لپ‌تاپ شما تنها یک پورت USB-C یا Thunderbolt دارد، یا بین مانیتور و تلویزیون در حال جابجایی هستید، یک داک حرفه‌ای با پهنای باند بالا می‌تواند کار شما را ساده کند.

Anker Prime TB5 Docking Station (داک 14 کاره با پشتیبانی از 8K و Thunderbolt 5)، به شما اجازه می‌دهد از هر دو پورت DisplayPort 2.1 و HDMI 2.1 استفاده کنید، بدون اینکه به یک استاندارد محدود شوید.

ویژگی‌ها:

• پورت‌های متنوع شامل Thunderbolt 5، USB-C، USB-A، کارت‌خوان SD/TF، ورودی برق AC، اترنت 2.5 گیگابیت، جک صدا، و HDMI 2.1 یا DP 2.1
• سیستم خنک‌کننده فعال برای عملکرد بهینه
• انتقال فایل‌های حجیم با سرعت بالا (150 گیگابایت در 25 ثانیه)
• پشتیبانی از نمایشگرهای 8K\@60Hz یا دو نمایشگر همزمان
• شارژ سریع با توان 140 وات از طریق Thunderbolt
• پورت‌های فراوان برای تمام تجهیزات جانبی

این داک گزینه‌ای عالی برای یکپارچه‌سازی تجهیزات گیمینگ و بهره‌گیری همزمان از مزایای HDMI و DisplayPort است

 

 

پرسش‌های متداول

آیا DisplayPort برای بازی بهتر از HDMI است؟

در رایانه‌های شخصی، معمولاً DisplayPort برتری دارد. حتی نسخه 1.4 آن با پهنای باند 32.4 گیگابیت و پشتیبانی بومی از Adaptive Sync برای بازی روان بسیار مناسب است. نسخه 2.1 هم پهنای باند را تا 80 گیگابیت افزایش می‌دهد و حتی 8K\@120Hz را پشتیبانی می‌کند.

در مقابل، HDMI در تلویزیون‌ها و کنسول‌ها عملکرد بهتری دارد. نسخه 2.1 با پهنای باند 48 گیگابیت، پشتیبانی از eARC، 4K\@120Hz و 8K\@60Hz تمام نیازهای کاربران کنسول را پوشش می‌دهد.

 

آیا HDMI برای نرخ 144Hz بهتر است؟

نه همیشه. مگر اینکه همه‌ی تجهیزات از HDMI 2.1 پشتیبانی کنند. HDMI 2.0 تنها در وضوح‌های پایین‌تر مانند 1080p یا 1440p می‌تواند 144Hz را ارائه دهد. DisplayPort 1.2 به‌راحتی از 1440p\@144Hz پشتیبانی می‌کند و DP 1.4 با کمک DSC حتی 4K\@144Hz را نیز مدیریت می‌کند.

 

کدام بهتر است: HDMI 2.1 یا DisplayPort 1.4؟

بستگی به نوع سیستم دارد. HDMI 2.1 با پهنای باند 48 گیگابیت، صدای eARC و حضور گسترده در تلویزیون‌ها و کنسول‌ها انتخابی عالی برای گیمینگ خانگی است. DisplayPort 1.4 با پهنای باند 32.4 گیگابیت و استفاده از DSC برای ارائه 4K\@144Hz یا 8K\@60Hz، همچنین پشتیبانی از MST و Adaptive Sync، انتخاب مناسب‌تری برای کاربران حرفه‌ای رایانه است.