تفاوت DisplayPort و HDMI چیست؟

آیا به‌دنبال روش مناسب اتصال مانیتور، تلویزیون یا دستگاه گیمینگ خود هستید؟ احتمالاً با دو گزینه رایج یعنی DisplayPort و HDMI مواجه شده‌اید. در نگاه اول شاید شبیه به هم به‌نظر برسند، اما هرکدام مزایای خاص خود را دارند. پس تفاوت DisplayPort و HDMI در چیست و کدام‌یک برای شما مناسب‌تر است؟ در این راهنما با زبانی ساده آن‌ها را بررسی می‌کنیم تا بدون سردرگمی بتوانید اتصال مناسب را انتخاب کنید.

 

 معرفی DisplayPort و HDMI

قبل از بررسی تفاوت‌ها، بیایید بدانیم DisplayPort و HDMI دقیقاً چه هستند. هر دو رابط دیجیتال برای انتقال صدا و تصویر با کیفیت بالا به‌حساب می‌آیند، اما هر یک برای کاربردهای متفاوتی طراحی شده‌اند که در استفاده امروزی مشخص است.

 

 DisplayPort چیست؟

DisplayPort در سال 2006 توسط انجمن استانداردهای ویدئویی (VESA) معرفی شد تا جایگزینی مدرن برای استانداردهایی مانند VGA و DVI باشد. این رابط مبتنی بر انتقال داده بسته‌ای (packet-based) است، مشابه شبکه‌های کامپیوتری، که پهنای‌باند را به‌راحتی قابل توسعه می‌کند.

نسخه‌ی جدید DisplayPort 2.1 پهنای‌باندی تا 80 گیگابیت‌برثانیه دارد. این میزان برای پخش همزمان چند جریان 4K بدون فشرده‌سازی یا حتی 8K با نرخ 120 هرتز کفایت می‌کند.

DisplayPort معمولاً در سه نوع دیده می‌شود:

•  DisplayPort کامل: رایج در کارت‌های گرافیک دسکتاپ و مانیتورها، با ضامن قفل.
•  Mini DisplayPort: در برخی مک‌بوک‌ها و لپ‌تاپ‌های کوچک‌تر.
•  USB-C با حالت DisplayPort Alt Mode: در لپ‌تاپ‌ها و تبلت‌های جدید برای اتصال با یک کابل نازک به مانیتور.

این استاندارد ویژگی‌هایی مخصوص کاربران کامپیوتر دارد، مانند Multi-Stream Transport (MST) برای زنجیره‌سازی چند مانیتور و Adaptive Sync (از جمله AMD FreeSync) برای تجربه‌ی گیمینگ بدون tearing.

 

 

 HDMI چیست؟

HDMI (رابط چندرسانه‌ای با کیفیت بالا) در سال 2002 از سوی گروهی از برندهای تولیدکننده لوازم مصرفی معرفی شد. هدف آن انتقال هم‌زمان تصویر دیجیتال و صدا چندکاناله از طریق یک کابل بود؛ مناسب برای تلویزیون‌ها، پخش‌کننده‌ها و سینمای خانگی.

امروزه HDMI تقریباً در همه‌جا یافت می‌شود—تلویزیون، کنسول بازی، ساندبار، پروژکتور، لپ‌تاپ. پهنای‌باند آن با گذر زمان افزایش یافته است: HDMI 2.0 تا 18 گیگابیت‌برثانیه و HDMI 2.1 تا 48 گیگابیت‌برثانیه را پشتیبانی می‌کند. این امکان را فراهم می‌کند تا با آن از 4K با 120 هرتز یا 8K با 60 هرتز استفاده کنید.

 

انواع کانکتور HDMI عبارت‌اند از:

•  Type A (نرمال): در تلویزیون‌ها، کنسول‌ها، کارت‌های گرافیک.
•  Type C (Mini) و Type D (Micro): در دستگاه‌های کوچک مانند تبلت و دوربین.

HDMI همچنین ویژگی‌های مخصوص سینما خانگی ارائه می‌دهد:

• eARC (کانال برگشتی صوتی پیشرفته): انتقال صدای با کیفیت بالا مانند Dolby Atmos یا DTS\:X از تلویزیون به ساندبار یا گیرنده صوتی.

•  CEC: کنترل چند دستگاه با یک ریموت.
•  HDMI 2.1 ویژگی‌های گیمینگ مانند نرخ تازه‌سازی متغیر (VRR) و حالت کم تأخیر خودکار (ALLM) را ارائه می‌دهد.

 

 

 

 

 تفاوت‌های اصلی DisplayPort و HDMI

در ادامه، تفاوت‌های کلیدی این دو رابط بررسی می‌شود:

پهنای‌باند، وضوح تصویر و نرخ تازه‌سازی

استاندارد	پهنای‌باند خام (Gbps)	4K (بدون فشرده‌سازی)	4K (با *DSC)	8K
HDMI 1.4	10.2	30 هرتز	—	—
DisplayPort 1.2	17.28	60 هرتز	—	—
HDMI 2.0	18	60 هرتز	—	—
DisplayPort 1.4	32.4	120 هرتز	240 هرتز	60 هرتز
HDMI 2.1	48	120 هرتز	240 هرتز	120 هرتز
DisplayPort 2.1	80	240 هرتز	*480 هرتز	120 هرتز

 

*DSC:تکنولوژی فشرده‌سازی بدون افت قابل‌مشاهده تصویر.

*480 هرت، پهنای‌باند UHBR20 تئوریک است و نمایشگرهایی با پشتیبانی در حال عرضه‌اند.

• اگر به پهنای‌باند خام نیاز دارید، DisplayPort برنده است؛ نسخه 2.1 آن تا 80 گیگابیت‌برثانیه پشتیبانی می‌کند که قابلیت 8K با 120 هرتز یا 4K با 240 هرتز بدون فشرده‌سازی را فراهم می‌کند. HDMI 2.1 با 48 گیگابیت‌برثانیه عملکرد بسیار نزدیک دارد و تا 8K با 60 هرتز یا 4K با 120 هرتز را پشتیبانی می‌کند.
• برای گیمینگ 4K با 144 هرتز یا بالاتر، DisplayPort 1.4 شروع خوبی است؛ قادر به 4K با 120 هرتز یا 240 هرتز با DSC است. HDMI 2.1 نیز توانایی مشابهی دارد، اما HDMI 2.0 محدود به 60 هرتز است.
• برای تنظیمات آماده برای آینده مانند 8K بدون فشرده‌سازی یا چند نمایشگر 8K، تنها DisplayPort 2.1 می‌تواند پاسخگو باشد.

 

استفاده چند صفحه‌ای

DisplayPort برای راه‌اندازی چند مانیتور مناسب است. با قابلیت Multi-Stream Transport (MST) می‌توانید مانیتورها را پشت‌سر‌هم وصل کنید. HDMI این قابلیت را ندارد؛ برای هر نمایشگر نیاز به درگاه جدا یا اسپلیتر دارید.

 

ویژگی‌های گیمینگ

DisplayPort گزینه‌ی بهتری برای گیمینگ است. از Adaptive Sync پشتیبانی می‌کند و با تکنولوژی‌هایی مانند AMD FreeSync و NVIDIA G‑Sync سازگار است. HDMI نیز از VRR و ALLM در نسخه 2.1 پشتیبانی کرده، اما ادغام آن در اکوسیستم PC کمتر عمیق است.

 

قابلیت‌های صوتی و سینمایی

هر دو رابط صدا را منتقل می‌کنند؛ اما HDMI برای سینمای خانگی مناسب‌تر است. eARC اجازه انتقال صدای با کیفیت بالا از تلویزیون به سیستم صوتی را می‌دهد. DisplayPort فقط قابلیت ارسال صدا به سمت نمایشگر را دارد و بازگشت صوت را پشتیبانی نمی‌کند.

 

طول کابل و انعطاف‌پذیری

برای کابل‌های بلند، HDMI معمولاً عملکرد پایدارتری دارد. کابل‌های استاندارد HDMI تا حدود 7 متر بدون افت کیفیت کار می‌کنند؛ برای مسافت بیشتر باید از کابل فعال یا نوری استفاده شود. کابل‌های DisplayPort در محدوده 3 تا 5 متر مناسب‌اند؛ برای مسافت طولانی به کابل‌های فعال نیاز است.

 

محل استفاده رایج

HDMI در کنسول‌های بازی مانند PS5 و Xbox Series X، تلویزیون‌ها، ساندبارها و دستگاه‌های مالتی‌مدیا استفاده می‌شود.

DisplayPort عمدتاً در مانیتورهای پی‌سی و کارت‌های گرافیک یافت می‌شود. بسیاری از لپ‌تاپ‌ها از طریق USB‑C و حالتی به نام DisplayPort Alt Mode سیگنال DisplayPort را انتقال می‌دهند؛ این امکان را می‌دهند بدون نیاز به HDMI به نمایشگر متصل شوید.

 

کدام‌یک را انتخاب کنیم؟

گزینه‌ی HDMI مناسب است اگر:

• می‌خواهید به تلویزیون، پروژکتور یا سیستم صوتی وصل شوید.
• از کنسول بازی یا دستگاه پخش استفاده می‌کنید.
• به فرمت‌های صوتی پیشرفته مانند Dolby Atmos نیاز دارید.
• دستگاه شما فقط HDMI دارد.

 

گزینه‌ی DisplayPort مناسب است اگر:

• از کامپیوتر رومیزی با مانیتور نرخ‌تازه‌سازی بالا استفاده می‌کنید.
• چند نمایشگر دارید و می‌خواهید از قابلیت دِیزی‌چِین استفاده کنید.
• به Adaptive Sync برای گیمینگ نیاز دارید.
• به پهنای‌باند بالا برای 8K یا نمایشگرهای آینده اهمیت می‌دهید.
• از لپ‌تاپ با USB‑C استفاده می‌کنید و به اتصال نازک یک کابل نیاز دارید.

 

وقتی به هر دو نیاز دارید: یک داک برای همه‌چیز

گاهی انتخاب میان DisplayPort و HDMI به معنای برگزیدن یکی از دو گزینه نیست. اگر بین مانیتورهای گیمینگ با نرخ تازه‌سازی بالا و تلویزیون‌های 4K جابه‌جا می‌شوید یا تنظیمات کاری و سرگرمی را هم‌زمان مدیریت می‌کنید، تعویض مداوم کابل‌ها و مبدل‌ها به‌سرعت خسته‌کننده می‌شود.

در چنین شرایطی، یک ایستگاه اتصال (داک) USB-C با کیفیت بالا راه‌حل مناسبی است. با عرضه فناوری Thunderbolt 5، نسل جدیدی از داک‌ها وارد بازار شده‌اند که به‌طور هم‌زمان از پهنای‌باند بیشتر، تعداد بیشتری نمایشگر و تجهیزات متنوع پشتیبانی می‌کنند.

نمونه‌ای برجسته از این داک‌ها، داک Anker Prime TB5 (مدل 14 در 1، با پشتیبانی از 8K و Thunderbolt 5) است. این محصول برای بهره‌برداری کامل از توانایی‌های Thunderbolt 5 طراحی شده و تمام نیازهای یک پیکربندی پیشرفته‌ی تصویری را پوشش می‌دهد:

• پهنای‌باند نسل آینده‌ی Thunderbolt 5
  درگاه بالا‌دستی (upstream) این داک، تا 80 گیگابیت‌برثانیه در هر دو جهت را پشتیبانی می‌کند و با استفاده از فناوری Bandwidth Boost، این میزان تا 120 گیگابیت‌برثانیه افزایش می‌یابد—که برای انتقال ویدئوی فوق‌العاده با وضوح بالا ایده‌آل است. این عملکرد در سطح بالاترین قابلیت‌های DisplayPort 2.1 قرار دارد.
• خروجی‌های ویدئویی منعطف
  این داک دارای درگاه‌های DisplayPort 2.1 و HDMI 2.1 است؛ بنابراین می‌توانید بدون نیاز به مبدل، در لحظه بین یک مانیتور گیمینگ حرفه‌ای و یک تلویزیون 8K جابه‌جا شوید. پشتیبانی از وضوح 4K با نرخ 240 هرتز یا 8K با نرخ 60 هرتز از جمله قابلیت‌های آن است.
• تأمین توان کافی
  این داک تا 140 وات توان شارژ برای لپ‌تاپ فراهم می‌کند و مجموعاً 232 وات توان برای پشتیبانی از کل تجهیزات شما ارائه می‌دهد. با بهره‌گیری از فناوری GaN، منبع تغذیه کوچک‌سازی شده و درون بدنه‌ی دستگاه تعبیه شده است؛ بنابراین نیازی به آداپتور حجیم جداگانه نیست.
• درگاه برای تمام نیازها
  دو درگاه پایین‌دستی Thunderbolt 5، دو درگاه USB-C با سرعت 10 گیگابیت‌برثانیه، سه درگاه USB-A، اترنت 2.5 گیگابیتی، کارت‌خوان‌های SD و microSD و جک صوتی 3.5 میلی‌متری در اختیار شما قرار دارد. چه از درایوهای خارجی استفاده کنید، چه دوربین وب یا شبکه‌ی کابلی، این داک پاسخگوی شماست.
• طراحی خنک و زیبا
  این دستگاه دارای سیستم خنک‌کنندگی فعال داخلی و حلقه‌ی LED ملایمی در اطراف بدنه است. این طراحی هم عملکرد پایدار در شرایط بار کاری سنگین را تضمین می‌کند و هم نمایی زیبا بر روی میز کار شما ایجاد می‌نماید.

با پشتیبانی از Thunderbolt 5 و خروجی‌های دوگانه‌ی تصویر، این داک تجربه‌ای بی‌دردسر و کامل را برای شما فراهم می‌کند، بدون نیاز به تعویض مکرر یا مصالحه. تنها کافی است آن را به لپ‌تاپ خود متصل کنید؛ چه از DisplayPort استفاده کنید و چه HDMI، باقی کار را به این داک بسپارید.

 

 

نتیجه‌گیری

اکنون تفاوت‌های اصلی DisplayPort و HDMI و کاربرد هر یک را می‌دانید. اگر از مانیتور گیمینگ با نرخ‌تازه‌سازی بالا یا چند نمایشگر استفاده می‌کنید، DisplayPort گزینه‌ی بهتری است. برای استفاده در سینمای خانگی، کنسول یا تلویزیون، HDMI منتخب شما خواهد بود. در موارد نیاز به هر دو، یک داک مناسب می‌تواند کار شما را آسان کند. با آگاهی از این تفاوت‌ها، اتصال بهتری خواهید داشت و از تجهیزات خود بهره‌ی بیشتری می‌برید.

 

پرسش‌های پرتکرار

آیا DisplayPort کیفیت بهتری نسبت به HDMI دارد؟

هر دو کیفیت عالی دارند، اما DisplayPort پهنای‌باند بالاتر دارد و برای گیمینگ، چند نمایشگر و استفاده حرفه‌ای مناسب‌تر است. برای مثال DisplayPort 2.1 قابلیت پشتیبانی از 8K با 120 هرتز با فشرده‌سازی را دارد، در حالی که HDMI 2.1 تا 8K با 60 هرتز را پوشش می‌دهد.

 

آیا می‌توان کابل HDMI را مستقیم به DisplayPort وصل کرد؟

خیر. این دو استاندارد از سیگنال متفاوتی استفاده می‌کنند. برای اتصال HDMI به DisplayPort نیاز به مبدل فعال دارید که معمولاً منبع تغذیه جداگانه می‌طلبد.

 

DisplayPort چه کاربردی دارد؟

اصولاً برای اتصال رایانه به مانیتور استفاده می‌شود. با قابلیت‌هایی همچون رزولوشن و نرخ تازه‌سازی بالا، MST برای زنجیره‌سازی نمایشگرها و Adaptive Sync برای گیمینگ، گزینه‌ای محبوب میان گیمرها، طراحان گرافیک و کاربران حرفه‌ای است. همچنین در برخی لپ‌تاپ‌ها و داک‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.